D-8 Genel Sekreteri Musavi, Samsun'da

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Rektörlüğünce düzenlenen "Küresel Rekabette Entegrasyona Doğru D-8'in Rolü" konulu konferansa konuşmacı olarak katılan Musavi, D-8'in kuruluş amacı, yapısı ve faaliyetleri hakkında bilgi verdi.

Musavi, D-8'in 1997 yılında merhum Başbakan Necmettin Erbakan tarafından İstanbul'da yapılan bir zirveyle kurulduğunu anımsattı. D-8'in temel ilkelerinin barış, diyalog, işbirliği, adalet, eşitlik ve demokrasi olduğunu vurgulayan Musavi, hazırladıkları yol haritasında üye ülkeler arasındaki iç ticareti ve sosyal refahı arttırmak istediklerini belirtti.

Örgütün temel hedefini de anlatan Musavi, "2018 yılının sonunu kadar D-8 ülkelerinin birbirleriyle yaptıkları ticareti, dünya ile yaptıkları ticaretin yüzde 15-20'si arasına çekmek. Bu da 500 milyar dolarlık bir rakama tekabül ediyor. D-8'in yapısında en üst karar alma organı zirvedir. Zirve devlet başkanlarından oluşur. Her iki yılda bir toplanır. Şu ana kadar 8 zirve yapıldı" dedi.

Konuşmasının ardından öğrencilerin sorularını yanıtlayan Musavi, "D-8'de teknoloji alanında yeterli çalışmalar yapılıyor mu?" sorusu üzerine "D-8 ülkelerinin teknoloji potansiyeli birbirlerinden çok farklı değil. Bu teknoloji ağı da yaklaşık bir yıl önce kuruldu. Çok aktif bir web sitesi var. Her yıl toplanıyorlar. En son toplantılarını Kuala Lumpur'da gerçekleştirdiler. Bu konuda siyasi iradenin de çok büyük bir desteği var" diye konuştu.

- Türkiye'nin İran ve Mısır ile ilişkileri

Musavi, "Türkiye ile İran arasında Suriye meselesinden dolayı yaşanan sorun ile Türkiye ile Mısır arasında yaşanan sorun D-8'i nasıl etkiledi?" sorusuna ise şöyle yanıt verdi:

"Siyasi konulara çok fazla girmek istemiyorum. Burada kişisel görüşümü sizinle paylaşayım. D-8 zaten siyasi bir işbirliğini öngörmüyor. Gündemimizde siyaset yok. Suriye meselesi ilk çıktığı zaman sekretarya olarak bu meselenin üye ülkeler arasındaki işbirliğini etkilememesi için elimizden geleni yaptık. Bu konuda çok başarılı olduğumuza inanıyorum. Belli aralıklarla yapılan toplantılarımız tüm ülkelerin katılımıyla siyasi çatışmalar yansımadan sakin bir şekilde geçiyor. Suriye ve diğer bölgesel sorunlar D-8' in gündeminde yok. D-8 uluslararası örgütlerle kıyaslandığında daha başarılı. İsmini vermek istemediğim başka bir uluslararası örgütün toplantısına katıldım, Türkiye'nin de üye olduğu. Orada ülkeler birbirlerine sürekli masadan masaya bağırıyorlar. Kavga düzeyinde tartışmalar oluyordu. Yapı hiçbir şekilde işlemiyordu, bunu müşahede ettim ama bizde böyle değil. Sorunlar olsa da aynı masa etrafında ülkeler birbirlerine saygı çerçevesinde sorunlarını konuşarak hallediyor. Açıkça söylemem gerekirse D-8'i bu tür sorunların etkilemediğini söyleyemeyiz. İllaki etkiliyor ancak biraz önce belirttiğim gibi toplantılarımızdaki o atmosferi etkilemedi."

Türkiye ile İran arasında çok büyük, ağır bir gündem ve birçok ilişki olduğunu vurgulayan Musavi, "Sadece ekonomik anlamda değil. Siyasi ve kültürel anlamda büyük bir ajanda var. Bu ajandanın yüzde 90'ında iki ülke hemfikir. Suriye konusu ve bazı ufak meseleler olmak üzere bazı görüş ayrılıkları var. Buralarda sorun oluyor. Bence bu iki ülke karşılıklı konuşarak bu sorunları aşacağını düşünüyorum" dedi.

Türkiye-Mısır ilişkisine de değinen Musavi, şöyle devam etti:

"Evet iki ülke arasında sorun var. D-8 toplantılarına Mısır'ın katılımı ve Mısır'daki D-8 toplantılarına Türkiye'nin katılımı ile ilgili Türkiye bir karar aldı. Bakanlar düzeyinde ve alt düzeyde Türkiye bu toplantılara katılacak ve D-8 mümkün olduğunca ikili ilişkileri etkilememesine çalışması yönünde üst düzey bir karar alındı. Bu iyiye işaret. Günden güne sorunları çözüyoruz. Genel olarak söylemek gerekirse evet sorunlar var. Bunlar bizi kısmen etkiliyor ama günden güne bu sorunların azalacağını, azaldığını söyleyebiliriz."

- "Mülteci krizi konusunda AB ülkeleri ortak karar alamıyor"

D-8'in Avrupa Birliği gibi örgütlerle kıyaslandığında ne kadar söz sahibi olduğu yönündeki soru üzerine Musavi, şunları kaydetti:

"Dünyadaki entegrasyona en iyi örnek Avrupa Birliği olarak gösterilir. Avrupa Birliği gerçekten bazı alanlarda iyi bir yapılanma ancak orada da hala problemler var. Mesela mülteci krizi konusunda Avrupa Birliği ülkeleri aynı masa etrafında bir türlü ortak karar alamıyorlar. Örneğin Britanya sürekli birlikten ayrılma tehdidinde bulunuyor, mülteci krizindeki tavrından dolayı. Dolayısıyla Avrupa Birliği'nde dahi birçok problemler mevcut. OPEC uluslararası bir örgüt değil. OPEC'te anlaşmadan daha çok anlaşamamazlık hakim. Zira OPEC'in temel amacı olan petrol fiyatlarının belirlenmesi konusunda dahi bir anlaşmaya varamadığı ve son bir yılda petrol fiyatları 150 dolardan şu anda 20 dolarlara kadar düştü. Dolayısıyla bu örgüt petrol fiyatlarının belirlenmesi konusunda başarılı değil. D-8'e gelecek olursak D-8 kendi içinde fırsatlar olduğu gibi bazı zorluklarla mücadele ediyor. Örneğin enerji konusunda çok aktif bir çalışma maalesef yürütemedik. Zira enerji biraz tartışmalı bir alan. Bu konuda başarılı olamadığımızı kabul ediyorum."