Türkiye’de sağlıklı beslenme konusunda farklı görüşleriyle bilinen, “Karatay Diyeti”nin yaratıcısı Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay, beşinci kitabı “Beslenme Tuzaklarından Kurtuluş Rehberi”nin tanıtımını yaptı. Milliyet’e konuşan Karatay, şunları söyledi:
‘Kalori tezi bozuldu’
Beslenme tuzaklarının en başında kalori hesabı yapılması gelir. ‘Kalori kilo aldırır, kilo vermek isteyenler az kalorili yiyecekler yemeli’ tezi çoktan bozuldu. Önemli olan o kalorinin hangi besin kaynağından vücudumuza girdiği. ‘Az yağlı yiyin’ tezi de kalori hesabına dayanıyordu. İngiltere’nin en önemli tıp dergisi ‘British Medical Journal’da 30-40 kaynağı arkasına alarak ‘Doymuş yağlar zararsızdır’ diye bir yayın yayınlandı.
‘Yağ yerseniz, zayıflarsınız’
Sağlıklı yağları yediğimiz zaman, kan şekerimiz ve insülinimiz yükselmez. Kan şekerimiz ve insülinimiz yükselmeyince de karaciğer yağlarımız ve tüm iç organ yağlarımız giderek azalır. Kilo vermeye başlarız ve de zayıflarız. Sağlıklı yağları yediğimiz zaman gün boyu enerjimizi kaybetmeyiz, halsizleşmeyiz ve dinçleşmiş oluruz. Vücutta fazla olan bir kilo yağı verdiğimiz zaman, yani bir kilo yağ vücudumuzdan azaldığı zaman kronik hastalıklara neden olan risk faktörlerinde de yüzde 10 oranında azalma görüldüğü bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Margarindeki tehlike
Beynimizin ve hücrelerimizin sağlıklı çalışması için sağlıklı kolesterol, omega-3 ve tereyağına ihtiyacımız var. Tereyağ hastalıklardan korunmakta çok faydalı, sağlıklı bir yağdır. Trans yağ dediğimiz bozulmuş, doğallığını kaybetmiş yağlar tehlikelidir. Trans yağlar margarinlerde bulunur. Sıvı yağlar katılaştırıldığında veya yemek pişirirken yemeği yaktığınız zaman da trans yağ oluşur.
‘Yumurta çok faydalı’
Yumurta çok faydalıdır. Büyüme çağındaki çocuklara veya hamilelerde kolesterole ihtiyaç vardır ve 5-10 tane yumurta yedirilebilir. Ama çok haşladığınız zaman veya kavurduğunuz zaman yumurtada trans yağ meydana gelir. Yumurtanın sarısının etrafını yeşile dönerse veya tereyağında ısıtılan yumurtanın rengi siyaha dönerse o artık yumurta değil zehirdir.
‘Hastalıklar iyileşecek’
Kilo problemi olanlar, obezler, karaciğer yağlanması olanlar, diyabetliler, hipertansiyon hastaları, kalp krizi, felç, inme geçirenler, kronik artrit hastaları, kronik bel ağrıları olanlar, kanser hastaları, Alzheimer hastaları, erken ve adet sorunları olanlar, doktorlarının da tavsiyelerine uyarak önerilerimi uygularlarsa zaman içinde hastalıklarının gerilemesini sağlayabilirler, sağlıklarına kavuşabilirler.
‘Anne cani değil, az yağlı’
Haberlerde “Cani anne, iki aylık bebeğini bırakıp gitti. Bebek öldü” deniliyor. Halbuki o kadın loğusa depresyonunda. Zavallı kadın suçlanıyor ama kadın depresyonda olduğu için ne yaptığını bile bilmiyor. Gelmiş çocuğunun öldüğünü bile anlamamış, çocuğu beslemeye kalkmış. Araştırmalar çok balık tüketen ülkelerde loğusa depresyonunun görülmediğini gösterdi. O kadın cani değil az yağlı. Omega-3’ü eksik.
En sağlıklısı çiğ taze soğan
Meyve ve sebzeleri tüketirken doğal, mevsimsel olanlar bulunmalı ve sınırlı tüketilmeli. Onların da şeker yani karbonhidrat olduğunu unutmayalım. Şu anda kurtlu Amasya elması yenilmesini tavsiye ediyorum. Çocuk kafası kadar elma olmaz. Bu mevsimde domates de yenmez. Onun yerine kerevizi kavurmadan rende yapıp limonla, salatayla yiyebilirsiniz. Sebzelerin hazırlanış şekli de çok önemlidir. Örneğin taze soğan en sağlıklı sebze ama piştiği zaman şekerlenir ve tatlı olur. Lahana çiğken sağlıklıdır ama piştiği zaman yumuşar ve şekerlenir.
‘Ottan sonra tatlı olmaz’
Eğer kilo vermek istiyorsanız ot yemeyeceksiniz. Ot yediğiniz zaman doymuyorsunuz, yanında ekmek yiyorsunuz. Ya da iki saat sonra tatlıya saldırıyorsunuz. Sonra da şekerli yiyecekler insülini yükselterek kısırlık, kanser, büyüme geriliği gibi pek çok hastalığa ve kilo problemine sebep oluyor.
“Az az, sık sık yemelisiniz” deniliyor. Aksine günde iki veya üç öğün, doyuncaya kadar sağlıklı protein, sağlıklı yağ ve sağlıklı karbonhidratları yemelisiniz. Öğünler arasında en az 4-5 saat olmalı.
Kahvaltı en önemli öğün. Kuvvetli, bol protein ve sağlıklı yağ (tereyağı) içeren bir kahvaltının, metabolizmayı 12 saat süre ile yüzde 30 kadar hızlandırarak 4-5 kilometrelik bir koşuda harcanan kaloriye eş değer olduğu ispatlanmış.
Bu nedenle iki adet az pişirilmiş (kayısı kıvamında) yumurta, bir avuç içi kadar (bir kibrit kutusu kadar değil) beyaz peynir veya çökelek, 10-15 adet zeytin, ceviz veya fındık, mevsimine göre domates, salatalık veya turp, havuç, maydanoz, tere, roka gibi sebzeler sabah yenecek en önemli besin kaynaklarıdır.
Akşam yemeğinde ise etli ya da zeytinyağlı sebze yemeği, 3-5 kalem pirzola, biftek, bonfile, kuzu kapama ya da balık olabilir. Mercimek, fasulye gibi bakliyatlar yenebilir. Evde pişirilmiş olan her türlü çorba; domates, tarhana, paça, işkembe vb içilebilir.
Et ve balık yemekleri ile birlikte bol mevsim salatası, soğan ve yoğurt yenebilir. Yemeklerle birlikte cacık; sızma zeytinyağı, bol sarımsak ve nane eklenerek içilebilir. Turşu, evde geleneksel usulle (bol sirkeli ve az tuzlu) hazırlanarak rahatlıkla tüketilebilir.
Aralarda ayran, şekersiz bitki çayı, kuru yemiş veya kuru meyve atıştırılabilir.
Her gün 2-3 litre sıvı almaya dikkat edilmeli. Gün boyu bol su, ayrıca limonlu su, limonlu açık çay ve yeşil çay, karanfil gibi şekersiz bitki çayları içilebilir.
Alkolde şeker var ve bu karaciğeri yağlandırır. Sağlığa zararlı olduğu için Karatay alkolü tavsiye etmiyor.
Milliyet
‘Kalori tezi bozuldu’
Beslenme tuzaklarının en başında kalori hesabı yapılması gelir. ‘Kalori kilo aldırır, kilo vermek isteyenler az kalorili yiyecekler yemeli’ tezi çoktan bozuldu. Önemli olan o kalorinin hangi besin kaynağından vücudumuza girdiği. ‘Az yağlı yiyin’ tezi de kalori hesabına dayanıyordu. İngiltere’nin en önemli tıp dergisi ‘British Medical Journal’da 30-40 kaynağı arkasına alarak ‘Doymuş yağlar zararsızdır’ diye bir yayın yayınlandı.
‘Yağ yerseniz, zayıflarsınız’
Sağlıklı yağları yediğimiz zaman, kan şekerimiz ve insülinimiz yükselmez. Kan şekerimiz ve insülinimiz yükselmeyince de karaciğer yağlarımız ve tüm iç organ yağlarımız giderek azalır. Kilo vermeye başlarız ve de zayıflarız. Sağlıklı yağları yediğimiz zaman gün boyu enerjimizi kaybetmeyiz, halsizleşmeyiz ve dinçleşmiş oluruz. Vücutta fazla olan bir kilo yağı verdiğimiz zaman, yani bir kilo yağ vücudumuzdan azaldığı zaman kronik hastalıklara neden olan risk faktörlerinde de yüzde 10 oranında azalma görüldüğü bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Margarindeki tehlike
Beynimizin ve hücrelerimizin sağlıklı çalışması için sağlıklı kolesterol, omega-3 ve tereyağına ihtiyacımız var. Tereyağ hastalıklardan korunmakta çok faydalı, sağlıklı bir yağdır. Trans yağ dediğimiz bozulmuş, doğallığını kaybetmiş yağlar tehlikelidir. Trans yağlar margarinlerde bulunur. Sıvı yağlar katılaştırıldığında veya yemek pişirirken yemeği yaktığınız zaman da trans yağ oluşur.
‘Yumurta çok faydalı’
Yumurta çok faydalıdır. Büyüme çağındaki çocuklara veya hamilelerde kolesterole ihtiyaç vardır ve 5-10 tane yumurta yedirilebilir. Ama çok haşladığınız zaman veya kavurduğunuz zaman yumurtada trans yağ meydana gelir. Yumurtanın sarısının etrafını yeşile dönerse veya tereyağında ısıtılan yumurtanın rengi siyaha dönerse o artık yumurta değil zehirdir.
‘Hastalıklar iyileşecek’
Kilo problemi olanlar, obezler, karaciğer yağlanması olanlar, diyabetliler, hipertansiyon hastaları, kalp krizi, felç, inme geçirenler, kronik artrit hastaları, kronik bel ağrıları olanlar, kanser hastaları, Alzheimer hastaları, erken ve adet sorunları olanlar, doktorlarının da tavsiyelerine uyarak önerilerimi uygularlarsa zaman içinde hastalıklarının gerilemesini sağlayabilirler, sağlıklarına kavuşabilirler.
‘Anne cani değil, az yağlı’
Haberlerde “Cani anne, iki aylık bebeğini bırakıp gitti. Bebek öldü” deniliyor. Halbuki o kadın loğusa depresyonunda. Zavallı kadın suçlanıyor ama kadın depresyonda olduğu için ne yaptığını bile bilmiyor. Gelmiş çocuğunun öldüğünü bile anlamamış, çocuğu beslemeye kalkmış. Araştırmalar çok balık tüketen ülkelerde loğusa depresyonunun görülmediğini gösterdi. O kadın cani değil az yağlı. Omega-3’ü eksik.
En sağlıklısı çiğ taze soğan
Meyve ve sebzeleri tüketirken doğal, mevsimsel olanlar bulunmalı ve sınırlı tüketilmeli. Onların da şeker yani karbonhidrat olduğunu unutmayalım. Şu anda kurtlu Amasya elması yenilmesini tavsiye ediyorum. Çocuk kafası kadar elma olmaz. Bu mevsimde domates de yenmez. Onun yerine kerevizi kavurmadan rende yapıp limonla, salatayla yiyebilirsiniz. Sebzelerin hazırlanış şekli de çok önemlidir. Örneğin taze soğan en sağlıklı sebze ama piştiği zaman şekerlenir ve tatlı olur. Lahana çiğken sağlıklıdır ama piştiği zaman yumuşar ve şekerlenir.
‘Ottan sonra tatlı olmaz’
Eğer kilo vermek istiyorsanız ot yemeyeceksiniz. Ot yediğiniz zaman doymuyorsunuz, yanında ekmek yiyorsunuz. Ya da iki saat sonra tatlıya saldırıyorsunuz. Sonra da şekerli yiyecekler insülini yükselterek kısırlık, kanser, büyüme geriliği gibi pek çok hastalığa ve kilo problemine sebep oluyor.
Karatay’ın kara listesi
Her türlü ekmek (beyazı, kepeklisi, çavdarlısı...), simit, kuru ve yaş pastalar, tostlar, grisini, galeta ve her cins bisküvi, pirinç pilavı, patates, mısır, makarna, börek, poğaça ve açma, şeker, çikolata ve her tür tatlı, şekerli ve şekersiz reçeller, şuruplar, bal ve pekmezler, bütün suni (yapay) tatlandırıcılar, ambalajında “diyet” yazan bütün yiyecek ve içecekler, hazır (fabrikasyon) veya taze sıkılmış her türlü meyve suyu, bütün gazlı içecekler ve enerji içecekleri, her türlü kızartma, bütün hazır çorbalar, sucuk, salam, sosis gibi işlem görmüş et ürünleri, işlenmiş, tütsülenmiş balık ve tütsülenmiş etler, süt tozu ve krema gibi ürünler, mayonez, ketçap ve her türlü hazır soslar, marketlerde satılan kapalı çiftlik tavukları, karpuz ve kavun gibi doğal ancak çok şekerli meyveler Karatay diyetinde yasak.
Akşam yemeği en geç 19’da bitmiş olmalı
Eğer kilo vermek ve aşırı yağlarımızdan kurtulmak istiyorsak, akşam yemeğimizi en geç saat 19.00’da bitirmiş olmamız gerekir.
“Az az, sık sık yemelisiniz” deniliyor. Aksine günde iki veya üç öğün, doyuncaya kadar sağlıklı protein, sağlıklı yağ ve sağlıklı karbonhidratları yemelisiniz. Öğünler arasında en az 4-5 saat olmalı.
Kahvaltı en önemli öğün. Kuvvetli, bol protein ve sağlıklı yağ (tereyağı) içeren bir kahvaltının, metabolizmayı 12 saat süre ile yüzde 30 kadar hızlandırarak 4-5 kilometrelik bir koşuda harcanan kaloriye eş değer olduğu ispatlanmış.
Bu nedenle iki adet az pişirilmiş (kayısı kıvamında) yumurta, bir avuç içi kadar (bir kibrit kutusu kadar değil) beyaz peynir veya çökelek, 10-15 adet zeytin, ceviz veya fındık, mevsimine göre domates, salatalık veya turp, havuç, maydanoz, tere, roka gibi sebzeler sabah yenecek en önemli besin kaynaklarıdır.
Akşam yemeğinde ise etli ya da zeytinyağlı sebze yemeği, 3-5 kalem pirzola, biftek, bonfile, kuzu kapama ya da balık olabilir. Mercimek, fasulye gibi bakliyatlar yenebilir. Evde pişirilmiş olan her türlü çorba; domates, tarhana, paça, işkembe vb içilebilir.
Et ve balık yemekleri ile birlikte bol mevsim salatası, soğan ve yoğurt yenebilir. Yemeklerle birlikte cacık; sızma zeytinyağı, bol sarımsak ve nane eklenerek içilebilir. Turşu, evde geleneksel usulle (bol sirkeli ve az tuzlu) hazırlanarak rahatlıkla tüketilebilir.
Aralarda ayran, şekersiz bitki çayı, kuru yemiş veya kuru meyve atıştırılabilir.
Her gün 2-3 litre sıvı almaya dikkat edilmeli. Gün boyu bol su, ayrıca limonlu su, limonlu açık çay ve yeşil çay, karanfil gibi şekersiz bitki çayları içilebilir.
Alkolde şeker var ve bu karaciğeri yağlandırır. Sağlığa zararlı olduğu için Karatay alkolü tavsiye etmiyor.
Milliyet
Yorum Gönder